Duitsland voelt weinig voor Europese solidariteit, als grote banken in de problemen komen. De  wankele HSH Nordbank kan Duitsland hierbij aardig in verlegenheid brengen.

De Duitse HSH Nordbank, een grote financier van scheepvaartleningen, heeft het zwaar. De bank heeft veel last van de economische malaise die scheepvaartbedrijven raakte, tijdens de crisis van de afgelopen jaren.

HSH Nordbank heeft rotte leningen deels ondergebracht in een aparte eenheid, maar daar rollen nog steeds grote verliezen uit.

De bank profiteert al van staatsgaranties en heeft de stad Hamburg en deelstaat Sleeswijk-Holstein als belangrijkste aandeelhouders. Maar de aanhoudende verliezen op rotte leningen blijven zwaar drukken op de resultaten van de bank.

Wankele Duitse bank

Het ‘kernbedrijf’ boekte over de eerste negen maanden van dit jaar een winst vóór belastingen van 139 miljoen euro, maar het vehikel waarin slechtere leningen in zijn gebundeld leed 271 miljoen euro verlies.

De bank moest in de eerst negen maanden van dit jaar per saldo voor 486 miljoen euro aan nieuwe voorzieningen nemen voor kredietverliezen, en dat was zo'n 38 miljoen euro meer dan in dezelfde periode een jaar eerder.

In de 'herstructureringseenheid' zit nog voor zo'n 41 miljard euro aan leningen. Naast scheepvaartleningen gaat het ook om vastgoedfinanciering en kredieten voor de luchtvaart. Grote vraag is hoe zwaar die nog gaan drukken op het eigen vermogen van 5,2 miljard euro van HSH Nordbank.

HSH Nordbank en de ECB

Vrijdag meldde persbureau Bloomberg, zich mede baserend op de Süddeutsche Zeitung, dat begin deze week diverse opties zijn besproken door de grootaandeelhouders van de bank, respectievelijk de stad Hamburg en de deelstaat Sleeswijk-Holstein.

Gesproken is over het samenvoegen van HSH Nordbank met een andere bank, NordLB. Een gecontroleerd faillissement zou ook een optie zijn, maar daar pleit tegen dat dit de stad Hamburg, met meer dan 120 scheepvaartbedrijven, hard zou kunnen raken.

Pikant detail is dat HSH Nordbank op het lijstje staat van grote banken die vanaf 2014 onder het toezicht van de Europese Centrale Bank (ECB) vallen. Die is al volop bezig met de voorbereiding van zogenoemde 'stresstests' om zwakke broeders te identificeren.

Het toezicht op grotere banken in de eurozone door de ECB is onderdeel van de deze week beklonken bankenunie. Op instigatie van Duitsland is daarbij gekozen voor een vangnet met drie pijlers, waarbij Europees gefinancierde steun voor wankele banken zo laat mogelijk in beeld komt.

Eerst moeten aandeelhouders, obligatiehouders en achtergestelde spaarders een bijdrage leveren aan een eventuele bankredding. Dan komt een nationaal bankenfonds in beeld voor extra steun. Als dat het niet redt, is er een achtervang bij andere nationale bankenfondsen. Pas in 2025 krijgt het vangnet voor banken een echt Europees karakter.

Testcase bankentoezicht

Duitsland wil problemen met banken voorlopig dus nog zoveel mogelijk op nationaal niveau aanpakken. In het geval van HSH Nordbank is de tijd daarvoor echter beperkt.

De Europese Centrale Bank signaleerde eerder dit jaar dat het van groot belang is dat rotte appels bij de stresstests van volgend jaar worden geïdentificeerd. HSH Nordbank lijkt wat dit betreft een voor de hand liggende kandidaat.

Duitsland is er dus veel aan gelegen om snel schoon schip te maken bij de Hamburgse probleembank. Anders kan het erop uitdraaien dat de eerste testcase voor de nieuwe bankenunie een Duitse bank wordt.

Lees ook

Bankenunie: laatste bouwsteen gelegd, maar niet iedereen tevreden

Spaanse bank redden met Nederlands geld? Geen probleem, meent Dijsselbloem

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl